पारंपरिक इंधनांचा पर्याय

     पारंपरिक इंधनांऐवजी पर्यायी इंधनांचा वापर:-

       भारतीय ऑटोमोबाईल उद्योग सध्या पारंपरिक इंधनांवर     (पेट्रोल आणि डिझेल) असलेले अवलंबन कमी करून पर्यायी             आणि  स्वच्छ इंधनांच्या दिशेने वाटचाल करत आहे. यामागील     प्रमुख उद्दिष्टे म्हणजे:

•    पर्यावरण संरक्षण:

पारंपरिक इंधनांच्या ज्वलनामुळे कार्बन डायऑक्साईड, नायट्रोजन ऑक्साईड, आणि इतर प्रदूषक वायूंचा उत्सर्जन होतो. पर्यायी इंधनांचा वापर केल्याने हवामान बदलावर सकारात्मक परिणाम होतो आणि प्रदूषण नियंत्रणात येते.

•   ऊर्जा स्वावलंबन:

भारत इंधनासाठी मोठ्या प्रमाणात आयातीवर अवलंबून आहे. इथेनॉल, बायो-गॅस, CNG, LNG, हायड्रोजन आणि इलेक्ट्रिक उर्जेचा वापर वाढवल्यास देशाच्या परकीय चलन वाचवण्यास मदत होईल.

महत्त्वाची पर्यायी इंधने:

•  इथेनॉल: ऊसापासून तयार होणारे इंधन. सरकारने २०३० पर्यंत पेट्रोलमध्ये २०% इथेनॉल मिसळण्याचे लक्ष्य ठेवले आहे. 

• CNG (Compressed Natural Gas): सध्या अनेक सार्वजनिक वाहने CNG वर चालतात. हे इंधन स्वस्त आणि प्रदूषणमुक्त आहे.

•  LNG (Liquefied Natural Gas): विशेषतः ट्रक आणि मालवाहतूक क्षेत्रासाठी उपयुक्त, कारण यामुळे मोठ्या वाहनांचे इंधन खर्च कमी होतो.

•  हायड्रोजन फ्युएल: भविष्यातील एक पर्याय, विशेषतः ट्रक्स आणि लांब पल्ल्याच्या वाहनांसाठी. हे अत्यंत स्वच्छ इंधन मानले जाते.

• इलेक्ट्रिक ऊर्जा: बॅटरीवर चालणारी वाहने सध्या बाजारात मोठ्या प्रमाणात येत आहेत. चार्जिंग पायाभूत सुविधा वाढवण्यावर भर आहे.

• सरकारी धोरण आणि प्रोत्साहन :-
•   FAME योजना (Faster Adoption and Manufacturing of Hybrid and Electric Vehicles) अंतर्गत इलेक्ट्रिक वाहनांवर सबसिडी.

•   इथेनॉल मिश्रणासाठी साखर कारखान्यांना प्रोत्साहन.

•   हायड्रोजन मिशन आणि बायो-फ्युएल धोरणांद्वारे संशोधनाला चालना.

• उद्योगांची भूमिका: अनेक ऑटोमोबाईल कंपन्या आता इंधन कार्यक्षम, पर्यायी इंधन वापरणारी वाहने विकसित करत आहेत. उदाहरणार्थ, टाटा, महिंद्रा, TVS, आणि Hero यांसारख्या कंपन्यांनी इलेक्ट्रिक आणि CNG वाहनांच्या उत्पादनात गुंतवणूक केली आहे.

• पारंपरिक इंधनांऐवजी पर्यायी इंधनांचा वापर हा फक्त पर्यावरणीय दृष्टीनेच नव्हे तर आर्थिकदृष्ट्याही उपयुक्त आहे. भविष्यातील वाहन उद्योग अधिक हरित, स्वावलंबी आणि तांत्रिकदृष्ट्या प्रगत होईल, असा विश्वास व्यक्त केला जात आहे.